Faydalı model tescili, rakiplere karşı önemli bir avantaj sağlar, ancak sağladığı korumanın kapsamı patente kıyasla bazı sınırlamalara sahiptir. Aşağıda, faydalı modelin rakiplere karşı sağladığı koruma seviyesini, hangi durumlarda güçlü bir savunma sağlayacağını ve hangi durumlarda yeterli olmayabileceğini detaylıca açıklıyorum.
1. Faydalı Model Rakiplere Karşı Ne Kadar Koruma Sağlar?
Faydalı model, sizin geliştirdiğiniz teknik yeniliğin başkaları tarafından kopyalanmasını önler. Tescil edilen faydalı modelin koruma kapsamına giren teknik özellikleri, başka firmalar tarafından izin alınmadan kullanılamaz, üretilemez veya satılamaz.
Sağladığı temel koruma:
✅ Rakipleriniz, buluşunuzu birebir kopyalayamaz.
✅ Üretim ve satış aşamasında izin almadan kullanamazlar.
✅ Tescilli faydalı modeliniz, 3. kişilere karşı yasal olarak korunur.
Ancak:
❌ Buluş basamağı aranmadığı için, küçük değişiklikler yaparak rakipleriniz benzer bir ürünü piyasaya sürebilir.
❌ Koruma süresi yalnızca 10 yıldır ve teknoloji hızla değişiyorsa uzun vadeli koruma sağlamayabilir.
❌ Uluslararası koruma sağlamaz, yalnızca başvuru yapılan ülkede geçerlidir.
2. Rakipleriniz Faydalı Modelinizi Nasıl Aşmaya Çalışabilir?
Rakipler, faydalı model korumasını aşmak için şu yolları deneyebilir:
Küçük Teknik Değişiklikler Yapmak
- Faydalı modelde buluş basamağı aranmadığı için, rakipleriniz küçük bir değişiklik yaparak benzer bir ürünü piyasaya sürebilir.
Örnek:
Eğer siz manyetik bir telefon tutucu için faydalı model aldıysanız, rakipleriniz farklı bir mıknatıs türü veya farklı bir bağlantı şekli kullanarak benzer bir ürün yapabilir.
Faydalı Modelin Geçersizliğini İddia Etmek
- Rakipleriniz, daha önce benzer bir teknolojinin var olduğunu kanıtlarsa, faydalı modelinizin iptali için dava açabilir.
- Özellikle önceki patent ve faydalı model kayıtlarıyla çakışan bir durum varsa, korumanız zayıflayabilir.
Uluslararası Pazarları Kullanmak
- Faydalı model, yalnızca tescil edilen ülkede geçerli olduğu için, rakipler farklı ülkelerde üretim yaparak yasal boşlukları kullanabilir.
- Eğer uluslararası koruma istiyorsanız, PCT veya doğrudan ulusal başvurular yapmanız gerekir.
3. Faydalı Model Korumasını Güçlendirmek İçin Ne Yapılabilir?
Eğer rakiplerinizin kolayca aşamayacağı bir koruma istiyorsanız, şu stratejileri uygulayabilirsiniz:
✅ Buluşunuzu daha geniş kapsamda tarif edin: Faydalı model başvurusunda olası varyasyonları da tanımlayın.
✅ Ek koruma sistemleri kullanın: Tasarım tescili ve marka tescili gibi diğer fikri mülkiyet haklarını da alın.
✅ Rakipleri sürekli izleyin: Pazardaki gelişmeleri takip ederek hızlıca itiraz ve hukuki önlemler alın.
✅ Patent başvurusu da değerlendirin: Eğer teknik yenilik önemliyse, faydalı model yerine incelemeli patent başvurusu yaparak daha güçlü bir koruma sağlayabilirsiniz.
4. Sonuç: Faydalı Model Gerçekten Yeterli mi?
- Eğer buluşunuz küçük ama önemli bir teknik yenilik içeriyorsa, faydalı model hızlı ve maliyet etkin bir çözüm sunar.
- Ancak rakiplerinizin ürünü kolayca değiştirebileceği bir sektördeyseniz (örneğin tüketici elektroniği, yazılım vb.), patent koruması daha güçlü olabilir.
- Uluslararası pazarlara açılmak istiyorsanız, faydalı model tek başına yeterli olmayabilir.
Sonuç olarak, rakiplerinize karşı güçlü bir koruma oluşturmak için, faydalı modeli stratejik olarak kullanmalı ve gerektiğinde ek yasal önlemler almalısınız.
Eğer spesifik bir ürününüz için faydalı model alıp alamayacağınızı merak ediyorsanız, bireysel danışmanlık alarak en doğru stratejiyi belirleyebilirsiniz.
