Marka tescili olmadan önce marka kullanımı, Türkiye’de sınırlı bir yasal koruma sağlayabilir, ancak bu koruma tescil edilmiş bir markanın sunduğu kadar güçlü ve kesin değildir. 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu çerçevesinde durumu açıklayalım:
Tescil Olmadan Koruma Mümkün mü?
Evet, ama koşullara bağlı:
-
Fiili Kullanım ve Ayırt Edicilik
Markanızı tescil ettirmeden önce uzun süre ve yaygın bir şekilde kullanıyorsanız, bu kullanım markanızın piyasada “ayırt edici” hale gelmesini sağlayabilir. Türk hukukunda buna “kullanım yoluyla kazanılmış hak” denir. Ancak bu, otomatik bir koruma değildir; mahkemede kanıtlamanız gerekir.- Örnek: Bir kafe işletiyorsunuz ve “Tatlı Rüzgar” ismini 5 yıldır kullanıyorsunuz, bu isim bölgede sizinle özdeşleşmiş. Tescil olmasa bile, başka biri aynı ismi kullanmaya kalkarsa mahkemede kullanım hakkınızı savunabilirsiniz.
-
Haksız Rekabet Hükümleri:
Türk Borçlar Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu’nda yer alan haksız rekabet hükümleri (TTK Madde 54-63), tescil olmasa dahi markanızın kötü niyetle taklit edilmesine karşı koruma sağlayabilir. Eğer biri markanızı kasıtlı olarak kopyalayıp müşterilerinizi yanıltıyorsa, bu yolla dava açabilirsiniz. -
Tanınmışlık Durumu:
Markanız tescil olmasa bile halk arasında “tanınmış” hale gelmişse (örneğin, ulusal çapta bilinirlik), Paris Sözleşmesi ve Sınai Mülkiyet Kanunu Madde 6/6 kapsamında ek bir koruma elde edebilirsiniz. Ancak tanınmışlık da somut delillerle (reklamlar, satış rakamları vb.) ispatlanmalıdır.
Tescil Olmadan Korumanın Sınırları
- Kanıt Yükü Sizde: Tescil olmadan hak iddia ettiğinizde, markanızın size ait olduğunu, yaygın kullanıldığını ve ayırt edici olduğunu mahkemede sizin kanıtlamanız gerekir. Tescilde ise bu hak resmi olarak sizdedir ve karşı taraf aksini ispatlamak zorundadır.
- Kapsam Dar: Tescil olmadan koruma, sadece fiilen kullandığınız mal/hizmet alanı ve coğrafi bölgeyle sınırlıdır. Tescil, markanızı tüm Türkiye’de ve seçtiğiniz sınıflarda korur.
- Risk: Eğer başka biri aynı veya benzer markayı sizden önce tescil ettirirse, kullanımınız ne kadar eski olursa olsun, tescil sahibi size karşı hukuki işlem başlatabilir. Bu durumda “önceki kullanım” savunması yapabilirsiniz, ama bu her zaman kazanacağınız anlamına gelmez.
Ne Yapmalısınız?
- Tescil Başvurusu Yapın: Markanızı kullanıyorsanız bile en kısa sürede TÜRKPATENT’e tescil için başvurun. Tescil, haklarınızı kesinleştirir ve riskleri ortadan kaldırır.
- Kullanımı Belgeleyin: Tescil sürecine kadar markanızı aktif kullanmaya devam edin ve kullanım kanıtlarını (faturalar, reklamlar, web sitesi, sosyal medya) saklayın. Bu, hem tescil sürecinde hem de olası bir uyuşmazlıkta elinizi güçlendirir.
- Hukuki Destek Alın: Bir marka vekiliyle çalışarak, kullanımınızın koruma sağlayıp sağlamadığını değerlendirin.
Örnek Durum
Diyelim ki “Mavi Dalga” adıyla bir pastane işletiyorsunuz, tescil etmediniz ama 3 yıldır bu isimle biliniyorsunuz. Bir başkası aynı isimle pastane açarsa, haksız rekabet davası açabilirsiniz. Ancak o kişi “Mavi Dalga”yı tescil ettirirse, size karşı marka tecavüzü davası açabilir ve kullanımınızı durdurmanızı isteyebilir. Mahkeme, sizin önceki kullanımınızı dikkate alsa bile, tescilin ağırlığı genelde daha baskındır.
Sonuç:
Tescil öncesi kullanım kısmi koruma sağlar, ama tam koruma için tescil şarttır. Markanızı korumak istiyorsanız, bir an önce tescil sürecini başlatmanızı öneririm. Ayrıntılı bilgi almak için 0216 553 22 23 telefon üzerinden hemen bizimle iletişime geçebilirsiniz. İletişim bilgilerimiz için tıklayın.
