Yazılım Patenti Nasıl Alınır? Adım Adım Kapsamlı Rehber (Örneklerle)

Yazılım patentleri, dünya genelinde farklı patent ofisleri tarafından farklı kurallara tabi tutulmaktadır. ABD, Avrupa, Çin ve Türkiye gibi ülkelerde yazılım patentleriyle ilgili farklı yaklaşımlar bulunmaktadır. Bu makalede, yazılım patentinin nasıl alınacağını, hangi yazılım buluşlarının patentlenebilir olduğunu ve başarılı patent örneklerini detaylı bir şekilde ele alacağız.

1. Yazılım Patenti Nedir?

Yazılım patenti, bilgisayar programlarının teknik bir problemi çözmesi durumunda alınabilen bir patent türüdür. Ancak birçok ülkede saf yazılım (pure software) patentlenemez.

Örnek:

• Patentlenebilir: "Görüntü işleme teknikleriyle tıbbi taramaların hızlandırılması" (Çünkü teknik bir problemi çözüyor.)
• Patentlenemez: "Bir muhasebe programı" (Çünkü teknik bir etkisi yok, iş yöntemi gibi kabul ediliyor.)

2. Hangi Ülkelerde Yazılım Patenti Alınabilir?

Örnek:

• ABD’de Patentlenen: Google’ın "Sayfa Sıralama Algoritması" (Pagerank)
• EPO’da Patentlenen: Siemens’in "Verimli Görüntü İşleme Metodu"
• Türkiye’de Patentlenemeyen: "E-Ticaret Sepet Yönetimi Sistemi" (Çünkü teknik etki yok.)

3. Yazılım Patenti Almak İçin Şartlar

Bir yazılımın patentlenebilmesi için aşağıdaki 3 temel kritere uyması gerekir:

a) Yenilik (Novelty)

• Daha önce kimse tarafından yayınlanmamış veya kullanılmamış olmalıdır.
• Patent başvurusu yapmadan önce akademik makalelerde veya forumlarda paylaşılmamalıdır!

Örnek:

• "Makine öğrenmesi ile optimize edilmiş görüntü sıkıştırma algoritması" ✅ Patentlenebilir.
• "Excel’de formülleri otomatik tamamlayan bir sistem" ❌ Patentlenemez çünkü zaten var.
  
  

b) Buluş Basamağı (Inventive Step)

• Basit bir yazılım güncellemesi veya bilinen tekniklerin doğrudan uygulanması buluş basamağı içermez.

Örnek:

• Patentlenebilir: "Karmaşık veri setlerini analiz etmek için kuantum hesaplama kullanan bir sistem"
• Patentlenemez: "Mobil uygulamalarda yeni bir buton tasarımı"
  
  

c) Teknik Etki (Technical Effect)

• Avrupa Patent Ofisi (EPO) ve Türkiye’de "sadece bilgisayar tarafından çalıştırılan yazılımlar" patentlenemez.
• "Teknik bir problemi çözen bir yazılım" patentlenebilir.

Örnek:

• Patentlenebilir: "Makine öğrenmesi ile trafik akışını optimize eden sistem"
• Patentlenemez: "Dijital müşteri sadakat programı"

4. Yazılım Patent Başvurusu Nasıl Yapılır?

✅ Adım 1: Ön Araştırma Yapın

Patentlenebilirlik için ön araştırma yapılmalı. Bunun için:

• USPTO (ABD)
• EPO (Avrupa)
• TÜRKPATENT (Türkiye)
  veritabanlarında mevcut patentleri araştırabilirsiniz.

Örnek:

• "Makine öğrenmesi ile e-posta spam tespiti" patentlenmiş olabilir.
• Yeni bir teknik detay ekleyerek gelişmiş bir sistem önerebilirsiniz.
  
  

✅ Adım 2: Patent Başvurusu İçin Taslak Hazırlayın

Patent dosyanızda aşağıdaki bölümler olmalıdır:

• Başlık: Kısa ve açıklayıcı
• Özet: Patentle korunacak yenilik
• Teknik Alan: Yazılımın hangi teknik problemi çözdüğü
• Teknik Açıklamalar: Algoritma detayları, akış diyagramları
• Koruma Talepleri (Claims): Patentle koruma altına alınacak unsurlar

Örnek:
Başlık: "Yapay Zeka Destekli Konuşma Tanıma Sistemi"
Özet: "Gürültülü ortamlarda konuşmayı daha iyi algılamak için özel sinyal işleme algoritmaları kullanan bir yöntem."
Teknik Alan: "Doğal dil işleme ve sinyal işleme alanında geliştirilmiş bir sistemdir."

✅ Adım 3: Patent Başvurusunu Yapın

Başvurunuzu USPTO, EPO veya TÜRKPATENT gibi kurumlara yapabilirsiniz.

 Gerekli Belgeler:

• Patent tarifnamesi (description)
• Talep edilen koruma maddeleri (claims)
• Çizimler (flowchart, sistem diyagramları)

5. Yazılım Patent Başvurularında Kullanılan Stratejiler

1️⃣ Computer-Implemented Method (Bilgisayar Destekli Yöntem) Kullanımı

• Eğer bir algoritma patentlenemiyorsa, bilgisayar destekli bir süreç olarak başvurulabilir.

Örnek:
❌ "Makine Öğrenmesi ile Resim Tanıma Algoritması" (Yazılım olduğu için zor.)
✅ "Makine Öğrenmesi Kullanarak Hastalık Teşhis Eden Bilgisayar Destekli Sistem" (Teknik etki içerdiği için daha güçlü.)

2️⃣ Donanımla İlişkilendirme

• Yazılımın donanımla çalıştığını gösteren bir açıklama yapılırsa, patent şansı artar.

Örnek:

• "Biyometrik Sensörler ile Çalışan Şifreleme Yöntemi"

3️⃣ Daha Geniş Kapsamlı Talepler Yazmak

• Başvurularda çok dar ifadeler kullanmak, patent koruma alanını küçültür.

Örnek:

• ❌ "Windows için geliştirilen bir virüs tespit yazılımı" (Çok dar.)
• ✅ "Farklı işletim sistemleri üzerinde çalışabilen güvenlik analiz sistemi" (Daha geniş.)

Sonuç: Yazılım Patenti Almak İçin En İyi Uygulamalar

   - Teknik etki sağladığınızdan emin olun.
   - "Computer-implemented method" stratejisini kullanın.
   - Patent araştırması yaparak çakışmaları önleyin.
   - Geniş kapsamlı patent talepleri (claims) oluşturun.
   - Başvurunuzu uzman bir patent vekili ile hazırlayın.

Yazılım patentleri karmaşık olabilir, ancak doğru strateji ile tescil edilmesi mümkündür. 

Ayrıntılı bilgi ve izleme için 0216 553 22 23  telefon üzerinden hemen bizimle iletişime geçebilirsiniz. İletişim bilgilerimiz için tıklayın.