Avrupa Patent Sistemi Nedir?
Avrupa Patent Sistemi, tek bir patent başvurusu ile birçok Avrupa ülkesinde koruma elde etmeyi sağlayan etkili bir patent sistemidir. Avrupa Patent Ofisi (EPO – European Patent Office) tarafından yönetilen bu sistem, mucitlerin ve şirketlerin birden fazla ülkede ayrı ayrı başvuru yapma ihtiyacını ortadan kaldırarak maliyet ve zaman tasarrufu yapmasına olanak tanır. Ancak, Avrupa Patent Sistemi her Avrupa ülkesini kapsamaz. Bu yazımızda, Avrupa Patentinin hangi ülkelerde geçerli olduğunu ve hangi ülkeleri kapsamadığını detaylı olarak inceleyeceğiz.
Avrupa Patentinin Kapsadığı Ülkeler
Avrupa Patent Sözleşmesi’ne (EPC – European Patent Convention) taraf olan ülkeler, Avrupa Patent Ofisi (EPO) aracılığıyla alınan patentlerin geçerli olduğu ülkeler olarak kabul edilir. Bu ülkeler şu şekildedir:
1. Avrupa Patent Sözleşmesine Taraf Olan Ülkeler (EPC Ülkeleri)
Şu anda EPC'ye taraf olan 39 ülke bulunmaktadır:
- Almanya
- Arnavutluk
- Avusturya
- Belçika
- Birleşik Krallık
- Bosna-Hersek
- Bulgaristan
- Çek Cumhuriyeti
- Danimarka
- Estonya
- Finlandiya
- Fransa
- Hırvatistan
- Hollanda
- İrlanda
- İspanya
- İsveç
- İsviçre
- İtalya
- İzlanda
- Karadağ
- Kıbrıs
- Kuzey Makedonya
- Letonya
- Lihtenştayn
- Litvanya
- Lüksemburg
- Macaristan
- Malta
- Monako
- Norveç
- Polonya
- Portekiz
- Romanya
- San Marino
- Sırbistan
- Slovakya
- Slovenya
- Türkiye
Bu ülkelerde Avrupa Patenti doğrudan geçerlidir, ancak patentin ulusal düzeyde valide edilmesi gerekir. Yani, EPO tarafından verilen patentin ilgili ülkelerde tescil edilmesi ve yıllık yenileme ücretlerinin ödenmesi gereklidir.
2. Avrupa Patent Sistemi ile İşbirliği Yapan Ülkeler
Bazı ülkeler Avrupa Patent Sistemi ile işbirliği içinde çalışmaktadır. Avrupa Patentini ulusal sistemlerine entegre eden bu ülkeler şunlardır:
- Moldova (Avrupa Patentlerinin doğrudan tanındığı bir ülkedir.)
- Tunus (Avrupa Patentleri, ulusal patent olarak geçerli olabilir.)
Bu ülkelerde Avrupa Patenti doğrudan geçerli olmasa da, ulusal sistem üzerinden Avrupa Patent Ofisi (EPO) aracılığıyla başvurular yapılabilir.
Avrupa Patentinin Kapsamadığı Ülkeler
Her ne kadar birçok Avrupa ülkesi Avrupa Patent Sistemi’ne dahil olsa da, bazı ülkeler bu sistemin dışında kalmaktadır. İşte Avrupa Patentinin kapsamadığı bazı önemli ülkeler:
1. Avrupa Kıtası İçinde Yer Alıp EPC’ye Taraf Olmayan Ülkeler
Avrupa Patent Sistemi’ne dahil olmayan ancak Avrupa kıtasında bulunan ülkeler şunlardır:
- Rusya
- Ukrayna
- Beyaz Rusya (Belarus)
- Kosova
- Vatikan Şehri
- Gürcistan
- Azerbaycan
- Ermenistan
Bu ülkelerde Avrupa Patenti doğrudan geçerli değildir. Ancak, ulusal patent ofisleri aracılığıyla patent başvurusu yapılabilir.
2. Avrupa Birliği Üyesi Olup EPC’ye Dahil Olmayan Ülkeler
Avrupa Birliği (AB) üyesi olmasına rağmen Avrupa Patent Sistemi'ne dahil olmayan ülkeler bulunmamaktadır. Avrupa Birliği’ne üye olan tüm ülkeler, EPC üyesidir. Ancak, Birleşik Krallık (İngiltere) Brexit sonrası AB’den ayrılmış olsa da, EPC üyesi olarak kalmaya devam etmektedir.
Avrupa Patent Başvurusu Nasıl Yapılır?
Avrupa Patent başvurusu, üç farklı yöntemle yapılabilir:
- Doğrudan EPO’ya başvuru yaparak (Paris Sözleşmesi çerçevesinde).
- PCT (Patent İşbirliği Antlaşması) rotası üzerinden EPO’yu bölgesel ofis olarak seçerek.
- Bir EPC üyesi ülkeye ulusal patent başvurusu yapıp sonra EPO’ya başvuruda bulunarak.
Başvuru süreci genellikle biçimsel inceleme, araştırma, patentlenebilirlik değerlendirmesi ve tescil süreci olarak dört aşamadan oluşur.
Sonuç ve Öneriler
Avrupa Patenti, 39 ülkede koruma sağlayan etkili bir patent sistemidir. Ancak, Rusya, Ukrayna, Beyaz Rusya gibi bazı önemli Avrupa ülkeleri bu sistemin dışındadır. Eğer Avrupa dışındaki ülkelerde de koruma almak istiyorsanız, PCT (Patent İşbirliği Antlaşması) gibi uluslararası başvuru sistemlerini kullanabilirsiniz.
Eğer patent başvurusu yapmayı düşünüyorsanız, uzman bir patent vekili ile çalışmanız süreçleri hızlandırarak maliyetleri optimize etmenizi sağlayacaktır. Özellikle hangi ülkelerde koruma almanız gerektiğini doğru belirlemek, patent stratejinizi güçlendirecektir.
