Endüstriyel tasarım tescili başvurunun yapıldığı ülke sınırları içinde geçerlidir. Yani, Türkiye’de alınan bir endüstriyel tasarım tescili, başka bir ülkede otomatik olarak koruma sağlamaz. Ancak, tasarımınızı yurtdışında da koruyabilmek için çeşitli yollar bulunmaktadır.
1. Yurtdışında Endüstriyel Tasarım Tescili Yöntemleri
Tasarımınızı uluslararası alanda tescil ettirmek için aşağıdaki yöntemleri kullanabilirsiniz:
a) Lahey Sistemi (Uluslararası Tasarım Tescili)
Lahey Anlaşması çerçevesinde, Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) aracılığıyla çok sayıda ülkede tek bir başvuru ile tasarım koruması sağlanabilir.
- Avantajları:
- Tek başvuru ile birçok ülkede geçerlilik kazanır.
- Ülkelerin resmi dillerinde ayrı başvurular yapma zorunluluğunu ortadan kaldırır.
- Yönetim sürecini kolaylaştırır. - Dezavantajları:
❌ Her ülkenin tasarım mevzuatına uygunluk açısından değerlendirilmesi gerekir.
❌ Bazı ülkelerde ek ücretler ve inceleme süreçleri olabilir.
Örnek: Bir Türk mobilya üreticisi, yenilikçi sandalye tasarımını Lahey Sistemi ile 50'den fazla ülkede tescil ettirebilir.
b) Avrupa Birliği Topluluk Tasarımı (RCD - Registered Community Design)
- Avrupa Birliği’nde (AB) geçerli bir tasarım koruması sağlar.
- Tek bir başvuru ile 27 AB ülkesinde tasarım koruması elde edilir.
- Başvuru kurumu: Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi (EUIPO).
- Avantajları:
✅ Tek bir başvuru ile tüm AB ülkelerinde geçerli olur.
✅ Hukuki koruma güçlüdür.
Örnek: Bir Türk moda tasarımcısı, çanta tasarımını AB genelinde korumak için RCD sistemini kullanabilir.
c) Ulusal Başvurular (Tek Tek Ülkelere Başvuru Yapmak)
- Tasarımın korunmasını istediğiniz her ülkenin fikri mülkiyet ofisine ayrı ayrı başvuru yapmanız gerekir.
- Bu yöntem, belirli pazarlarda yoğun faaliyet gösteren firmalar için mantıklı olabilir.
- Dezavantajları: Her ülke için ayrı başvuru, çeviri ve masraf gerektirir.
Örnek: ABD pazarına girmeyi hedefleyen bir Türk teknoloji firması, doğrudan ABD Patent ve Marka Ofisi’ne (USPTO) başvurarak tasarımını koruyabilir.
2. Yurtdışında Tescilsiz (Otomatik) Tasarım Koruması Var mı?
Bazı ülkelerde, tescil ettirmeden de tasarım koruması mümkündür. Ancak bu tür korumalar sınırlı sürelidir:
- AB'de "Tescilsiz Topluluk Tasarımı (UCD - Unregistered Community Design)" ile 3 yıl boyunca koruma sağlanır.
- ABD’de, tasarımınız kamuya açık hale geldikten sonra 1 yıl içinde tescil başvurusu yapmanız gerekir, aksi halde hak kaybı olabilir.
Sonuç: Yurtdışında Tasarım Tescili Yapılmalı mı?
Eğer tasarımınızı uluslararası pazarda kullanmayı planlıyorsanız, sadece Türkiye’de tescil etmek yeterli değildir.
- Küresel pazarlarda taklit riskini önlemek için Lahey Sistemi, AB Topluluk Tasarımı veya ulusal başvurular değerlendirilebilir.
- Hedef ülkelerin fikri mülkiyet yasalarına uygun stratejiler belirlemek, tasarımınızı en iyi şekilde korumanızı sağlar.
Özet:
Türkiye’de alınan tasarım tescili yalnızca Türkiye’de geçerlidir. Ancak Lahey Sistemi, AB Topluluk Tasarımı veya doğrudan başvurular ile yurtdışında da koruma sağlamak mümkündür. Ayrıntılı bilgi almak için 0216 553 22 23 telefon üzerinden hemen bizimle iletişime geçebilirsiniz. İletişim bilgilerimiz için tıklayın.
