Evet, endüstriyel tasarım tescili ile patentin birlikte kullanılması mümkündür ve hatta bazı durumlarda bu iki fikri mülkiyet hakkı birbirini tamamlayan unsurlar olabilir. Hem endüstriyel tasarım tescili hem de patent, bir ürünün farklı yönlerini korur ve her iki tescil türü, bir yenilik veya tasarım için ayrı ayrı ayrı haklar sağlar. Bu tür bir kullanım, özellikle yenilikçi ürünlerin hem işlevsel hem de estetik yönlerinin korunmasını sağlamak açısından oldukça faydalıdır.
1. Endüstriyel Tasarım ve Patent Arasındaki Temel Farklar
İlk olarak, her iki fikri mülkiyet hakkının hangi yönleri koruduğunu netleştirelim:
- Endüstriyel Tasarım Tescili: Bir ürünün görsel özelliklerini, şekil, desen, renk gibi estetik unsurlarını korur. Endüstriyel tasarım tescili, ürünün dış görünüşünü, tasarımını ve görsel kimliğini korur, ancak ürünün işlevselliğine yönelik herhangi bir koruma sağlamaz.
Örnek: Bir mobilya tasarımının şekli, rengi ve genel görünüşü endüstriyel tasarım tescili ile korunur.
- Patent: Bir buluşun işlevsel ve teknik yönlerini korur. Patent, yeni ve özgün bir teknik çözüm veya yenilik içerdiği takdirde, belirli bir süre (genellikle 20 yıl) boyunca bu buluşun kullanım hakkını sahibine verir. Patent, yalnızca teknik ve işlevsel yenilikleri kapsar.
Örnek: Bir elektrikli aletin yeni bir mekanizması, işlevsel olarak bir buluş olarak patent ile korunabilir.
2. Endüstriyel Tasarım ve Patent Birlikte Nasıl Kullanılabilir?
Endüstriyel tasarım tescili ile patent, bir ürünün farklı yönlerini koruduğu için birlikte kullanılabilir ve bu, ürünün hem estetik hem de işlevsel yönlerini kapsamlı bir şekilde korumaya olanak tanır.
a. Ürünün Hem Tasarımını Hem de Fonksiyonunu Korumak
Birçok ürün, hem estetik açıdan özgün bir tasarıma sahip olabilir hem de yeni bir teknik özellik içerebilir. Bu durumda, hem endüstriyel tasarım tescili hem de patent alınarak her iki yönü de korumak mümkündür.
Örnek:
Diyelim ki bir telefon tasarımı yaptınız. Bu telefonun dış görünüşü (ekranın şekli, tuş düzeni, renk tasarımı) bir endüstriyel tasarım olarak tescil edilebilir. Aynı zamanda, telefonun yeni bir kamera mekanizması veya ekranın katlanabilir yapısı gibi yenilikçi bir işlevsel özelliği varsa, bu özellik patent ile korunabilir. Böylece telefonun estetik tasarımı ile işlevsel özellikleri aynı anda korunmuş olur.
b. Teknik Yenilik ve Estetik Unsurlar Birlikte Korunabilir
Bir ürünün hem işlevsel hem de estetik özellikleri önemlidir. Patent ve endüstriyel tasarım, ürünün farklı yönlerini kapsayarak tüm öğelerin korunmasını sağlar. Bu da, ürününüzün rekabette öne çıkmasına ve taklit edilmesini engellemeye yardımcı olur.
Örnek:
Bir bisiklet tasarımı örneğini ele alalım. Bisikletin mekanik sistemi (örneğin, fren mekanizması veya dişli sistemi) bir patentle korunabilirken, bisikletin görsel tasarımı (örneğin, çerçeve şekli, renk seçenekleri ve genel görünümü) endüstriyel tasarım ile korunabilir. Böylece, aynı bisikletin hem işlevsel hem de estetik yönleri tam olarak korunmuş olur.
c. Farklı Ürün Yönlerinin Aynı Anda Korunması
Birçok durumda, bir ürünün yenilikçi işlevi ve tasarımı arasında bir etkileşim vardır. Endüstriyel tasarım tescili ve patent, bu etkileşimi yasal olarak koruyabilir.
Örnek:
Bir su şişesi düşünün. Şişenin kapak mekanizması yeni bir teknoloji içeriyorsa, bu işlevsel özellik patentle korunabilir. Ancak, şişenin dış tasarımı (şekli, ergonomik yapısı, renkleri) farklı bir tasarımla özgünse, endüstriyel tasarım tescili ile korunabilir.
3. Patent ve Endüstriyel Tasarımın Birlikte Kullanılmasının Avantajları
Bir ürünün her iki yönünü de tescil ettirmenin çeşitli avantajları vardır:
- Rekabet Üstünlüğü: Hem tasarım hem de işlevsel yeniliklerinizi tescil ettirerek, rakiplerinizin hem görsel tasarımınızı hem de teknolojik yeniliklerinizi taklit etmelerini engellersiniz.
- Tam Koruma: Patent, yalnızca işlevsel yenilikleri korurken, endüstriyel tasarım tescili görsel yenilikleri korur. İki tescil türü ile hem tasarım hem de işlev açısından geniş bir koruma sağlanır.
- Fikri Mülkiyet Haklarının Güçlendirilmesi: Her iki tescilin bir arada olması, bir ürünün fikri mülkiyet haklarını daha güçlü hale getirir. Taklit veya izinsiz kullanım durumunda, tescil sahipleri her iki tescil türünden de hukuki koruma alabilirler.
4. Patent ve Endüstriyel Tasarımın Birlikte Kullanılması Durumunda Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Yenilik Değerlendirmesi: Patent başvurusu için ürünün yenilikçi bir işlev içermesi gerekirken, endüstriyel tasarım başvurusu için de ürünün görsel yeniliği önemlidir. Her iki başvuru türü için de yenilik koşulunun sağlanması gerekir.
- Başvuru Sırası: Patent ve endüstriyel tasarım başvuruları bağımsız olarak yapılabilir. Ancak, her iki başvuru da başvurudan önceki yenilikler ve alandaki mevcut teknolojilerle karşılaştırılarak yapılmalıdır. Bu nedenle, başvuru sırasında dikkatli bir strateji belirlenmesi önemlidir.
- Koruma Süreleri: Patentlerin geçerliliği genellikle 20 yıl olup, endüstriyel tasarım tescillerinin süresi ise 5 yıl olup, 25 yıla kadar uzatılabilir. Bu sürelerin farklı olması, her iki tescil türünün farklı zamanlarda yenilenmesi gerektiği anlamına gelir.
5. Sonuç
Evet, endüstriyel tasarım tescili ile patent birlikte kullanılabilir ve bu, özellikle ürünlerin hem estetik hem de işlevsel yeniliklerini korumak açısından çok faydalıdır. Bu iki fikri mülkiyet hakkı, birbirini tamamlayarak ürünlerin hem görsel hem de teknik açıdan tam anlamıyla korunmasını sağlar. Tasarımınızın dış görünüşü ve işlevsel özellikleri için ayrı ayrı tescil alarak, hem tasarımlarınızın hem de yenilikçi çözümlerinizin korunmasını güvence altına alabilirsiniz. Ayrıntılı bilgi almak için 0216 553 22 23 telefon üzerinden hemen bizimle iletişime geçebilirsiniz. İletişim bilgilerimiz için tıklayın.
