Eğer bir teknolojiyi geliştirmek istiyorsanız ancak bu teknoloji zaten patentlenmişse, dikkatli olmanız gerekir. Patentli bir ürünü veya süreci izinsiz olarak kullanırsanız patent ihlali yapmış olabilirsiniz. Ancak, bazı yöntemlerle bu patentten yararlanabilir veya onu geliştirerek yeni bir patent alabilirsiniz.
1. Patentin Kapsamını ve Koruma Alanını Araştırın
Örnek:
Diyelim ki bir kablosuz şarj teknolojisi geliştirmek istiyorsunuz, ancak benzer bir teknolojiye ait bir patentin zaten mevcut olduğunu gördünüz.
✅ Yapmanız Gerekenler:
- Patent numarasını kullanarak Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT), Google Patents, Espacenet veya WIPO gibi veri tabanlarından patenti detaylıca inceleyin.
- Patent hangi ülkelerde koruma altında? (Sadece ABD’de mi, yoksa Türkiye’de de geçerli mi?)
- Patent hangi teknik özellikleri koruyor? (Örneğin, sadece belirli bir frekansta mı çalışıyor, belirli bir şarj yöntemi mi kullanıyor?)
Gerçek Hayattan Örnek:
Apple, kablosuz şarj teknolojisini geliştirmeden önce, bu alandaki patentleri inceledi. Qi kablosuz şarj standardı zaten patentliydi, bu yüzden Apple, Mevcut Qi teknolojisini geliştirerek MagSafe kablosuz şarj sistemini oluşturdu. MagSafe, Qi'nin bir alt versiyonuydu ama Apple'ın eklediği manyetik tutuş mekanizması yeni bir patent almasını sağladı.
2. Patentin Süresini Kontrol Edin (Patent Süresi Dolmuş Olabilir!)
Örnek:
Diyelim ki bir insülin pompası tasarımı geliştirmek istiyorsunuz. Ancak, piyasadaki pompa sistemlerinin büyük çoğunluğunun patentli olduğunu fark ettiniz.
✅ Yapmanız Gerekenler:
- Bir patent başvurudan itibaren maksimum 20 yıl korunur (bazı durumlarda daha kısa olabilir).
- Patent süresi dolmuşsa, artık kamu malı olur ve serbestçe kullanılabilir!
Gerçek Hayattan Örnek:
IBM’in 1980’lerde aldığı dokunmatik ekran patentleri artık süresi dolduğu için herkes tarafından kullanılabiliyor. Bu yüzden, günümüzde akıllı telefon üreticileri eski IBM patentlerini kullanarak yeni nesil dokunmatik ekranlar üretebiliyorlar.
3. Patenti Lisanslayarak Kullanabilirsiniz
Örnek:
Eğer geliştirmek istediğiniz teknoloji zaten aktif bir patente sahipse, patent sahibinden lisans alarak bu teknolojiyi kullanabilirsiniz.
✅ Yapmanız Gerekenler:
- Patent sahibine ulaşarak lisans almak için görüşme yapabilirsiniz.
- Lisans Türleri:
- Tam Lisans: Teknolojiyi istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
- Kısıtlı Lisans: Sadece belirli bir amaç için kullanabilirsiniz (örneğin, sadece Avrupa’da üretim yapmak için).
- Özel Lisans: Sadece sizin kullanmanıza izin verilen lisans.
Gerçek Hayattan Örnek:
Google, Android işletim sisteminde bazı kritik teknolojileri kullanabilmek için Microsoft’tan patent lisansı aldı. Eğer Google bu lisansı almasa, patent ihlali davası ile karşı karşıya kalabilirdi.
4. Patentin "Etkisinden Çıkmak" İçin Yeni Bir Yenilik Ekleyin
Örnek:
Diyelim ki gürültü önleyici kulaklık üretmek istiyorsunuz. Ancak, piyasadaki aktif gürültü önleme (ANC) sistemlerinin patentli olduğunu gördünüz.
✅ Yapmanız Gerekenler:
- Mevcut patente yeni bir teknik geliştirme ekleyerek patentten kaçınabilirsiniz.
- Örneğin, ANC teknolojisi halihazırda Bose ve Sony tarafından patentlenmiş olabilir. Ancak, kulaklığınıza yapay zeka destekli bir ek özellik ekleyerek tamamen yeni bir sistem oluşturabilirsiniz.
Gerçek Hayattan Örnek:
Samsung, Apple’ın iPhone’daki yüz tanıma teknolojisine alternatif olarak iris tarama teknolojisi geliştirdi. Apple’ın patentlerinden kaçınarak yeni bir biyometrik güvenlik çözümü sundu.
5. Mevcut Patente Dayalı Yeni Bir Patent Alabilirsiniz (Improvement Patent)
Örnek:
Eğer bir teknolojiyi geliştiriyorsanız, orijinal patente dayanarak yeni bir patent alabilirsiniz.
✅ Yapmanız Gerekenler:
- Patent sahibinden izin almanıza gerek yoktur, çünkü mevcut bir teknolojiyi iyileştirdiğiniz için bu yeni bir buluştur.
- Ancak, temel patenti hala başka bir firma elinde tutuyorsa, bu yeni patent orijinal patent sahibinin izni olmadan ticari olarak kullanılamaz.
Gerçek Hayattan Örnek:
Google, sesli asistan (Google Assistant) geliştirirken, Apple’ın Siri patentlerini inceledi. Apple’ın mevcut patentlerini doğrudan kullanmak yerine, yeni bir algoritma geliştirerek kendi sesli asistanını üretti ve buna ayrı bir patent aldı.
6. Alternatif Çözümler Üzerinde Çalışın (Çevresel Yenilik Yaratın)
Örnek:
Diyelim ki elektrikli araba bataryaları üzerinde çalışıyorsunuz, ancak Tesla’nın lityum-iyon batarya teknolojisi patentli.
✅ Yapmanız Gerekenler:
- Farklı bir malzeme veya tasarım kullanarak yeni bir batarya geliştirin.
- Örneğin, Tesla’nın lityum-iyon bataryasını kullanmadan, katı-hal batarya teknolojisi üzerinde çalışabilirsiniz.
Gerçek Hayattan Örnek:
Toyota, lityum-iyon batarya patentine sahip firmalarla rekabet edebilmek için hidrojen yakıt hücreleri üzerine çalıştı. Böylece, doğrudan lityum-iyon bataryaların patentlerini ihlal etmeden alternatif bir teknoloji geliştirdi.
Patentli Bir Teknolojiyi Geliştirirken Ne Yapmalısınız?
Adım |
Ne Yapmalısınız? |
Gerçek Örnek |
1. Patenti İnceleyin |
Mevcut patentin kapsamını araştırın |
Apple, Qi kablosuz şarj standardını geliştirdi |
2. Patent Süresini Kontrol Edin |
Süresi dolmuş patentleri kullanabilirsiniz |
IBM’in eski dokunmatik ekran patentleri |
3. Lisans Alın |
Patent sahibinden yasal izin alabilirsiniz |
Google, Microsoft’tan lisans aldı |
4. Patenti Atlatın |
Yeni bir teknik ekleyerek özgün bir patent alın |
Samsung, yüz tanıma yerine iris tarama kullandı |
5. Yeni Bir Patent Alın |
Mevcut teknolojiye iyileştirme ekleyerek yeni patent alın |
Google, Siri’ye alternatif bir asistan geliştirdi |
6. Alternatif Teknoloji Geliştirin |
Patentli teknolojiyi kullanmadan farklı bir çözüm üretin |
Toyota, hidrojen yakıt hücrelerine yöneldi |
Eğer geliştirmek istediğiniz teknolojiyle ilgili patent engellerine takılmamak için doğru stratejiyi belirlemek istiyorsanız, bir patent vekiliyle çalışmanız önemlidir. Ayrıntılı bilgi almak için 0216 553 22 23 telefon üzerinden hemen bizimle iletişime geçebilirsiniz. İletişim bilgilerimiz için tıklayın.