Bir fikriniz var, hem de harika bir fikir! Arkadaşlarınıza anlatmak istiyorsunuz, yatırımcı sunumlarına çıkmak istiyorsunuz, belki sosyal medyada bile “spoiler” vermek istiyorsunuz. Durun! Nefes alın ve bu yazıyı mutlaka okuyun. Çünkü patent başvurusu yapılmadan önce yapılan açıklamalar, buluşunuzu tamamen korumasız bırakabilir.
Gizlilik Olmazsa Patent de Olmaz!
Bir buluşun patentlenebilir olması için en temel şartlardan biri, yeni olmasıdır. Bu da demektir ki, başvurudan önce hiçbir şekilde kamuya açıklanmamış olmalıdır.
Eğer siz veya bir başkası (bilerek ya da bilmeden) buluşunuzu başvurudan önce açıklarsa, bu durum buluşun “yenilik” kriterini ortadan kaldırır ve patent alma hakkınız bir anda yok olabilir.
Örnek:
Elif, geliştirdiği katlanabilir elektrikli scooter tasarımını bir girişimcilik yarışmasında sergiliyor. Sunum yapıyor, fotoğraflar çekiliyor ve sosyal medyada paylaşılıyor. Birkaç ay sonra patent başvurusunda bulunuyor. Ancak daha önce kendi yaptığı sunum yüzünden, artık buluşu "yeni" sayılmadığı için patent reddediliyor.
“Ben Açıklamadım, Yatırımcı Açıklamış!” Olmaz. Sorumluluk Sizin.
Patent ofisleri açıklamanın kim tarafından yapıldığını dikkate almaz. İster siz, ister ortağınız, ister bir gazeteci olsun — açıklama yapıldığı anda, buluş kamuya mal olmuş sayılır. Bu nedenle, özellikle başvuru öncesinde iş yaptığınız herkesle gizlilik sözleşmesi (NDA) imzalamanız gerekir.
Örnek:
Murat, buluşunu yatırımcılarla paylaşmadan önce sözleşme yapmaz. Görüşmeye katılanlardan biri, sunumda anlatılan teknolojiyi arkadaşına anlatır, o da konuyu bir teknoloji blogunda yazar. Sonuç: Murat’ın buluşu artık kamuya açık bilgi haline gelmiştir.
Bazı Ülkelerde “Hoşgörü Süresi” Var Ama...
Bazı ülkeler, özellikle ABD, Japonya, Kanada gibi ülkeler, mucitlere sınırlı bir süreliğine açıklama hakkı tanır. Buna “grace period – hoşgörü süresi” denir. Örneğin ABD’de başvurudan önce yapılan açıklamalardan sonra 12 aya kadar başvuru yapılırsa, patent alınabilir.
Ancak bu sürenin:
- Her ülkede geçerli olmaması,
- Her durumda uygulanamaması,
- İspat yükümlülüğü doğurması
gibi ciddi riskleri vardır.
Örnek:
Ahmet, buluşunu önce Türkiye’de bir fuarda sergiliyor, sonra ABD’de başvuru yapıyor. ABD’de bu sunum tolere ediliyor olabilir ama Avrupa’da kesinlikle edilmez. Eğer buluşunu global ölçekte korumak istiyorsa, o sunum bütün planlarını bozmuş olabilir.
Başvurudan Önce Açıklanabilecek Tek Güvenli Yol: NDA
Eğer patent başvurusu yapmadan önce iş birliği yapmanız gereken kişi veya kurumlarla görüşme yapmanız gerekiyorsa, onları detaylara dahil etmeden önce bir gizlilik sözleşmesi imzalatmanız şart.
Gizlilik Sözleşmesi Nedir?
Karşı tarafın buluşunuzla ilgili edindiği bilgileri, sizin izniniz olmadan üçüncü kişilerle paylaşmasını veya kullanmasını yasaklayan bir yasal belgedir.
Bu belge sayesinde, açıklama yapsanız bile buluşun kamuya açık hale gelmediği kabul edilir. Çünkü “gizli ortamda” açıklanmıştır.
Örnek Bir Senaryo ile Özetleyelim:
Gizem, akıllı ev sistemleriyle entegre çalışan yeni bir yangın algılama cihazı geliştiriyor. Projeyi büyütmek için yatırımcı arıyor. Eğer patent başvurusundan önce yatırımcılara demo yapar, sunum gönderir ve ürün detaylarını anlatırsa — ve bu sırada herhangi bir gizlilik sözleşmesi yoksa — ve bu bilgiler kamuya açıklanır ve yayınlanırsa, buluş artık “yeni” sayılmaz.
Bu da, çok büyük bir fırsatın sonsuza kadar kaybedilmesi anlamına gelir.
Sonuç: Patent Başvurusuna Kadar Sessizlik Altındır!
Unutmayın:
✔️ Patent başvurusundan önce hiçbir kamuya açık sunum yapmayın.
✔️ Hiçbir bilgi, görsel, prototip, teknik özellik paylaşmayın.
✔️ Eğer mutlaka paylaşmanız gerekiyorsa, önce gizlilik sözleşmesi imzalatın.
✔️ Ve en önemlisi, güven, sözleşmesiz olmaz.
Buluşunuzu korumanın ilk şartı, onu açıklamamak. Konu hakkında daha fazla bilgi almak, gizlilik sözleşmesi örneği edinmek ya da patent başvurusu hazırlamak istiyorsanız bir fikri mülkiyet uzmanına danışmak size zaman ve para kazandıracaktır.
Çünkü unutmayın:
“Bir fikir, paylaşılmadan önce korunmalıdır. Aksi takdirde artık sizin değil, herkesindir.” Ayrıntılı bilgi almak için 0216 553 22 23 telefon üzerinden hemen bizimle iletişime geçebilirsiniz. İletişim bilgilerimiz için tıklayın
