Madrid Protokolü, markaların tek bir başvuru ile birden fazla ülkede tescil edilmesini sağlayan uluslararası bir sistemdir. Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) tarafından yönetilen bu sistem, işletmelere zaman ve maliyet avantajı sağlar.
Ancak her ülkenin farklı marka hukuku kurallarına sahip olması nedeniyle başvurular çeşitli sorunlarla karşılaşabilir. Şimdi Madrid Protokolü ile yapılan marka tescil başvurularında en sık karşılaşılan sorunları detaylıca inceleyelim ve gerçek örneklerle açıklayalım.
1- Ofis Kararları ve Retler (Office Actions & Refusals)
Her ülkenin marka ofisi, Madrid Protokolü kapsamında yapılan başvuruyu kendi ulusal hukukuna göre inceler. Bu süreçte benzerlik, ayırt edicilik ve diğer yasal kriterlere uymayan başvurular ret alabilir.
Yaygın Ret Nedenleri:
✔ Benzerlikten dolayı ret (Confusingly Similar)
✔ Ayırt edici olmama (Descriptive / Non-Distinctive)
✔ Yanlış sınıflandırma veya eksik belge
✔ Kamu düzenine veya ahlaka aykırılık
Gerçek Örnekler:
✅ Apple vs. Pear Technologies (AB - 2018)
Apple, Pear Technologies’in armut şeklindeki logosunun kendi logosuna benzer olduğu iddiasıyla itiraz etti ve AB Marka Ofisi (EUIPO) başvuruyu reddetti.
✅ "Basmati" Kelimesine Hindistan’ın İtirazı (AB - 2017)
Pakistan merkezli bir şirket, AB’de "Basmati" markasını tescil ettirmek istedi. Ancak Hindistan, Basmati pirincinin coğrafi bir terim olduğu ve jenerik hale geldiği gerekçesiyle itiraz etti ve başvuru reddedildi.
✅ KitKat’ın Dört Parmaklı Şekli (AB - 2016)
Nestlé, KitKat’ın dört parmaklı çikolata şeklini AB’de marka olarak tescil ettirmek istedi ancak mahkemeler, şeklin ayırıcı olmadığına karar verdi.
???? Çözüm: Başvuru öncesinde her ülkenin marka yasalarını incelemek ve ön araştırma yapmak kritik öneme sahiptir.
2️- Temel Başvurunun Geçersizliği (Central Attack)
Madrid Protokolü’nde uluslararası marka başvurusu, temel başvuru veya tescile bağlıdır. Eğer başlangıçta yapılan ulusal başvuru iptal edilirse, tüm Madrid başvurusu 5 yıl içinde geçersiz hale gelir (Merkezi Saldırı - Central Attack).
Gerçek Örnek:
✅ "Budweiser" Markası - ABD vs. Çekya (2000’ler)
ABD’li Anheuser-Busch ve Çek Budweiser Budvar, "Budweiser" markası için farklı ülkelerde uzun süren davalar yaşadı. Çek Cumhuriyeti'ndeki temel Budweiser başvurusu iptal edilince, Madrid Protokolü kapsamında diğer ülkelerdeki tescilleri de geçersiz hale geldi.
???? Çözüm: Temel başvurunun güçlü ve koruma altında olduğundan emin olunmalı ve gerekirse ulusal başvurulara dönüştürülerek korunma sağlanmalıdır (Transformation).
3️- Ülkelere Göre Farklı Yasal Uygulamalar
Madrid Protokolü, tek bir başvuruyla birden fazla ülkede tescil imkanı sağlasa da, her ülkenin kendi marka yasaları farklıdır. Bu durum, bazı ülkelerde başvurunun reddedilmesine veya ek belgeler istenmesine neden olabilir.
Örnek Sorunlar:
✔ Çin ve Japonya'da Latin Alfabeli Markalar Zorlanır
✔ ABD’de Kullanım Beyanı (Statement of Use) Şartı
✔ Bazı Ülkelerde Tercüme veya Ek Belgeler Gerekebilir
Gerçek Örnekler:
✅ "McDonald’s" vs. "Çin’deki (Maidanglao)" (1990’lar)
McDonald’s, Çin’de "McDonald’s" adını marka olarak tescil ettirmek isterken Çin hükümeti, markanın Çince versiyonunun da korunmasını zorunlu kıldı.
✅ ABD’de "SU" (Statement of Use) Problemi
???????? ABD’de Madrid Protokolü kapsamında yapılan başvurular için kullanım beyanı sunulması gerekir. Birçok şirket, bu belgeyi sunmadığı için markalarının iptal edilmesiyle karşı karşıya kalır.
???? Çözüm: Başvurulacak ülkelerin özel şartları başvuru öncesinde araştırılmalıdır.
4️- Uluslararası Marka Tescili ve Yenileme Sorunları
Madrid Protokolü ile alınan uluslararası markaların yenilenmesi, kullanım zorunluluğu ve iptal riski gibi konular ülkelere göre farklılık gösterebilir.
Örnek Problemler:
✔ Bazı ülkelerde markanın belirli bir süre içinde kullanılması gerekir (Non-Use Cancellation)
✔ Bazı ülkelerde yenileme için ek belgeler talep edilir
Gerçek Örnekler:
✅ İngiltere’de Kullanılmayan Markaların İptali (2010’lar)
???????? İngiltere'de 5 yıl boyunca kullanılmayan birçok marka iptal edilmiştir. Madrid Protokolü kapsamında tescil edilen markalar da bu kuraldan etkilenmiştir.
✅ Türkiye’de Kullanım Zorunluluğu (Türk Sınai Mülkiyet Kanunu)
???????? Türkiye’de Madrid Protokolü ile tescil edilen markalar için 5 yıl içinde kullanım ispatı istenebilir. Kullanılmayan markalar iptal edilebilir.
???? Çözüm: Her ülkede markanın fiilen kullanılması ve gerekli yenileme prosedürlerinin takip edilmesi gerekir.
Madrid Protokolü ile Marka Tescili Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler
✅ Başvuru Öncesi Araştırma Yapın
???? Seçilen ülkelerde benzer marka olup olmadığını kontrol edin.
✅ Her Ülkenin Marka Yasalarını Göz Önünde Bulundurun
???? Bazı ülkelerde özel şartlar ve ek belgeler gerekebilir.
✅ Merkezi Saldırı Riskine Karşı Önlem Alın
???? Eğer temel başvuru riske girerse, ulusal başvurulara dönüştürme (Transformation) yapılabilir.
✅ Markanızı Kullanım Şartlarına Uygun Hale Getirin
???? Kullanım zorunluluğu olan ülkelerde markayı aktif olarak kullanın ve gerektiğinde kullanım ispatı sunun.
✅ Yenileme Süreçlerini Takip Edin
???? Markanızın geçerliliğini koruyabilmek için yenileme ve belge gerekliliklerini takip edin.
Madrid Protokolü, doğru stratejiyle kullanıldığında büyük avantajlar sunar. Ancak her ülkenin farklı yasal prosedürleri olduğu için, başvuru sürecinde uzman bir marka vekili ile çalışmak büyük önem taşır.
Ayrıntılı bilgi almak için 0216 553 22 23 telefon üzerinden hemen bizimle iletişime geçebilirsiniz. İletişim bilgilerimiz için tıklayın.
