Türkiye’de aldığınız marka tescili, başka bir ülkede doğrudan geçerli olmaz. Marka tescili, temel olarak “ülkesellik ilkesi” (territoriality principle) üzerine kuruludur. Bu ilkeye göre, bir markanın korunması, tescil edildiği ülkenin sınırlarıyla sınırlıdır.
Türkiye’de Marka Tescili ve Kapsamı
Türkiye’de marka tescili, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’na göre Türk Patent ve Marka Kurumu (TPMK) üzerinden yapılır. Tescil edildiğinde, markanız yalnızca Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde korunur. Yani, markanızın Türkiye’de izinsiz kullanımı, kopyalanması veya ihlal edilmesi durumunda hukuki haklarınızı kullanabilirsiniz. Ancak, bu koruma otomatik olarak başka bir ülkeye uzanmaz. Örneğin, eğer markanız “ABC” ise ve Türkiye’de tescil edilmişse, başka bir firma bu markayı Almanya’da veya Çin’de tescil edip kullanabilir, çünkü her ülkenin marka sicili bağımsızdır.
Peki, Yurtdışında Koruma Nasıl Sağlanır?
Markanızı başka ülkelerde korumak istiyorsanız, o ülkelerde de tescil ettirmeniz gerekir. Bunun için birkaç yol vardır:
-
Ulusal Başvuru:
- Her bir ülkede doğrudan başvuru yapabilirsiniz. Örneğin, ABD’de markanızı korumak için ABD Patent ve Marka Ofisi’ne (USPTO), Japonya’da ise Japonya Patent Ofisi’ne (JPO) ayrı ayrı başvuru yapmanız gerekir.
- Avantaj: Her ülkenin mevzuatına göre özel bir strateji geliştirebilirsiniz.
- Dezavantaj: Zaman alıcı ve maliyetlidir. Her ülke için ayrı ücret ödenir ve yerel vekil gerekebilir.
- Örnek: Türk kahve markası “Kurukahveci Mehmet Efendi”, yurtdışında büyümek için Almanya ve İngiltere’de ulusal tescil almıştır.
-
Madrid Protokolü ile Uluslararası Tescil:
- Türkiye, Madrid Protokolü’ne üye olduğu için TPMK üzerinden tek bir başvuruyla birden fazla ülkede (120’den fazla üye ülke) markanızı tescil ettirebilirsiniz.
- Adımlar:
- Önce Türkiye’de marka tescil başvurusu yapın veya tescil alın.
- Madrid Sistemi üzerinden uluslararası başvuru dosyanızı TPMK’ya sunun.
- Koruma istediğiniz ülkeleri seçin (örneğin, ABD, Çin, AB).
- Her ülke, kendi mevzuatına göre başvuruyu inceler ve onaylar veya reddeder.
- Avantaj: Tek başvuruyla çoklu koruma sağlanır, maliyet ve zaman tasarrufu sunar.
- Dezavantaj: Seçilen ülkelerden biri reddederse, o ülkede koruma alamazsınız.
- Örnek: Türk tekstil markası “LC Waikiki”, Madrid Protokolü ile Avrupa ve Asya’daki pek çok ülkede markasını koruma altına almıştır.
-
Avrupa Birliği Markası (EUTM):
- Eğer hedefiniz Avrupa pazarıysa, Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi (EUIPO) üzerinden tek bir başvuruyla 27 AB ülkesinde geçerli bir tescil alabilirsiniz.
- Avantaj: Tek tescil, tüm AB’de koruma sağlar.
- Dezavantaj: Bir AB ülkesinden itiraz gelirse, tüm başvuru riske girebilir.
- Örnek: Türk mücevher markası “Atasay”, EUTM ile Avrupa’da markasını tescil ettirmiştir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Rüçhan Hakkı: Türkiye’de marka başvurusu yaptıktan sonra 6 ay içinde yurtdışında da başvuru yaparsanız, “rüçhan hakkı” sayesinde Türkiye’deki başvuru tarihiniz esas alınır. Bu, başka birinin sizden önce aynı markayı tescil etmesini engeller.
- Marka Araştırması: Hedef ülkelerde markanızın daha önce tescil edilip edilmediğini kontrol edin. Örneğin, “ABC” markanız Türkiye’de özgün olsa da, Çin’de başka bir firma tarafından kullanılıyor olabilir.
- Yerel Kullanım Zorunluluğu: Bazı ülkeler (örneğin, ABD), markanın aktif olarak kullanılmasını şart koşar. Türkiye’de tescil alıp kullanmazsanız, 5 yıl sonra “kullanmama nedeniyle iptal” riskiyle karşılaşırsınız.
İstisnai Durumlar
Markanız Türkiye’de “tanınmış marka” statüsüne ulaşırsa (örneğin, Ülker veya Türk Hava Yolları gibi), Paris Sözleşmesi gereği başka ülkelerde de sınırlı bir koruma talep edebilirsiniz. Ancak, bu koruma otomatik değildir ve genellikle dava yoluyla kanıtlanmalıdır.
Ne Yapmalısınız?
- Hedef Pazarları Belirleyin: Markanızı hangi ülkelerde kullanmayı veya satmayı planlıyorsanız, oralarda tescil planı yapın.
- Strateji Geliştirin: Küçük bir işletmeyseniz Madrid Sistemi ile başlayabilir, büyük bir firmaysanız her ülkede ulusal başvuru düşünebilirsiniz.
- Profesyonel Destek Alın: Bir patent vekiliyle çalışarak, markanızın yurtdışı tescil sürecini hızlı ve güvenli bir şekilde yönetebilirsiniz.
Sonuç olarak, Türkiye’de aldığınız marka tescili başka bir ülkede geçerli değildir; ancak Madrid Protokolü, ulusal başvurular veya EUTM gibi yöntemlerle yurtdışında koruma sağlayabilirsiniz. Örneğin, “Arzum” markası, elektrikli ev aletlerini yurtdışına satarken bu yolları kullanarak global pazarda yer edinmiştir. Markanızın detaylarını paylaşırsanız, size özel bir uluslararası tescil stratejisi hazırlayabiliriz. Ayrıntılı bilgi almak için 0216 553 22 23 telefon üzerinden hemen bizimle iletişime geçebilirsiniz. İletişim bilgilerimiz için tıklayın.