Evet, Grafik Kullanıcı Arayüzleri (GUI) endüstriyel tasarım kapsamında korunabilir. Birçok ülkede ve bölgesel ofiste, dijital ekranlar ve kullanıcı arayüzleri tasarım korumasına uygun hale gelmiştir. GUI tasarımları, özellikle kullanıcı deneyimini ve marka kimliğini doğrudan etkilediği için büyük teknoloji şirketleri tarafından yoğun bir şekilde korunmaktadır.
1. GUI Tasarımlarının Endüstriyel Tasarım Kapsamına Girmesi
Endüstriyel tasarım tescili, bir ürünün dış görünümünü koruma altına alır. Geleneksel olarak fiziksel nesneler için kullanılsa da, sayısallaşan dünyada grafik arayüzler de önemli bir tasarım unsuru haline gelmiştir.
Hangi tasarımlar GUI kapsamında korunabilir?
- İkonlar (Uygulama simgeleri, düğmeler)
- Ekran düzenleri (Bir uygulama içindeki buton ve menülerin düzeni)
- Animasyonlar ve geçiş efektleri (Örneğin, ekranlar arasında kayan menüler)
- Özel simgeler ve görseller (Örneğin, bir sağlık uygulamasındaki grafikler)
- Dijital ekranlı cihazların arayüzleri (Akıllı saatler, araç içi ekranlar vb.)
Önemli Gelişme: GUI tasarımları ilk olarak ABD’de ve Avrupa'da patent ve tasarım koruması almaya başlamıştır. Özellikle Apple, Microsoft, Samsung ve Google gibi teknoloji devleri bu alanda yüzlerce tasarım tescili almıştır.
2. Dünya Genelinde GUI Tasarımlarının Korunması
ABD (USPTO – Design Patents)
- ABD, GUI tasarımlarını design patent (tasarım patenti) kapsamında korur.
- Apple, iPhone arayüzü için birçok GUI tasarım patenti almıştır.
- Google'ın Material Design UI tasarımı için çeşitli tescilleri bulunmaktadır.
Avrupa Birliği (EUIPO – Registered Community Design, RCD)
- GUI tasarımları topluluk tasarımı (RCD) kapsamında korunabilir.
- Önemli Kriter: GUI’nin belirli bir cihazla ilişkili olarak tescil edilmesi gerekir.
- Örnek: Samsung, katlanabilir telefonlarının iç ekranlarında kullanılan arayüzler için RCD tescilleri almıştır.
Çin (CNIPA – Design Patent)
- Çin’de GUI tasarımları 2014 yılından itibaren tasarım patenti ile korunmaya başladı.
- Örnek: Xiaomi’nin akıllı telefon arayüzleri ayrı tasarım patentleriyle korunuyor.
Türkiye (TÜRKPATENT – Endüstriyel Tasarım Tescili)
- 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında GUI tasarımları dijital ekranlı cihazlar bağlamında korunabiliyor.
- Örnek: Bankaların internet şubesi giriş ekranları, mobil ödeme sistemleri gibi dijital tasarımlar tescil edilebiliyor.
3. GUI Tasarım Tescili İçin Gerekli Şartlar
- Somut bir cihaza bağlı olmalıdır. (Örneğin, sadece bir “ekran görüntüsü” değil, telefon veya saat ekranına entegre bir tasarım olarak başvurulmalıdır.)
- Yeni ve ayırt edici olmalıdır. (Mevcut bir tasarımla birebir aynı olmamalıdır.)
- Etkileşim unsurları gösterilebilir. (Örneğin, butonların nasıl çalıştığı, ekranın nasıl değiştiği.)
4. Önemli Örnekler
Apple'ın iPhone GUI Patenti
- Apple, iPhone ana ekranının tasarımını 2009 yılında tescil ettirdi.
- Uygulama simgelerinin düzeni, ekran geçiş efektleri gibi unsurlar koruma altına alındı.
Google’ın Material Design UI Tescili
- Google, Android işletim sisteminin simgeleri ve ekran geçiş animasyonları için topluluk tasarım tescili aldı.
Tesla’nın Araç İçin Dokunmatik Ekran Arayüzü
- Tesla’nın araç içi dokunmatik ekran tasarımları Çin’de endüstriyel tasarım olarak tescillendi.
5. GUI Tasarım Korumasının Avantajları
- Rakiplere karşı koruma sağlar. (Örneğin, Apple’ın iPhone arayüzüne benzer tasarımların kullanılmasını engelleyebilir.)
- Tüketici algısını güçlendirir. (Marka bilinirliği oluşturur, örneğin, Google’ın Material Design'ı.)
- Yatırımcılar için değer yaratır. (Tescilli tasarımlar, şirket değerini artırır.)
Sonuç: GUI Tasarımları Kesinlikle Korunabilir!
Eğer bir mobil uygulama, web sitesi veya dijital ürün geliştiriyorsanız, arayüz tasarımınızı tescil ettirerek hukuki koruma altına alabilirsiniz! Ayrıntılı bilgi almak için 0216 553 22 23 telefon üzerinden hemen bizimle iletişime geçebilirsiniz. İletişim bilgilerimiz için tıklayın.
