"Patent aldıktan sonra ne yapmalıyım?" sorusu, buluşunuzu korumak ve değerlendirmek için atmanız gereken adımları kapsayan pratik ve stratejik bir konudur. Türkiye’de patent sistemi 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu (SMK) ile düzenlendiğinden, bu cevabı Türk hukuku çerçevesinde ve genel prensiplerle ele alacağız. Patent aldıktan sonra yapmanız gerekenler, hem yasal yükümlülüklerinizi yerine getirmeyi hem de buluşunuzdan maksimum fayda sağlamayı içerir. İşte adım adım rehber:
Özet: Patent Aldıktan Sonra Yapılacaklar
- Patent belgesini kontrol edip saklayın.
- Yıllık ücretleri düzenli ödeyin.
- Buluşu ticarileştirin (üretim, lisans, satış).
- İhlalleri takip edip haklarınızı koruyun.
- Uluslararası koruma düşünüyorsanız harekete geçin.
- Buluşu geliştirip yeni patentler alın.
- Kullanımı belgelendirin.
- Teşvik ve vergi avantajlarından yararlanın.
1. Patent Belgesini Kontrol Edin ve Saklayın
- Belgeyi İnceleyin: Türk Patent ve Marka Kurumu (TPMK) tarafından verilen patent belgesini dikkatlice kontrol edin. Buluşun kapsamı (İstemler), koruma süresi ve diğer detaylar doğru mu emin olun. Herhangi bir hata varsa, TPMK’ya itiraz süresi içinde bildirin.
- Güvenli Saklama: Patent belgesini fiziksel ve dijital olarak güvenli bir yerde saklayın. Bu belge, hukuki haklarınızı kanıtlamak için önemlidir.
2. Yıllık Ücretleri Ödemeye Devam Edin
- Koruma Süresi: Türkiye’de patent koruma süresi, başvuru tarihinden itibaren 20 yıldır (SMK Madde 101). Ancak bu süre, yıllık ücretlerin düzenli ödenmesine bağlıdır.
- Yıllık Ücretler: Patentinizin geçerliliğini sürdürebilmesi için her yıl TPMK’ya yıllık ücret ödemeniz gerekir (SMK Madde 101/3). Ödeme tarihlerini kaçırmamak için bir takvim oluşturun veya bir patent vekili ile çalışın.
- Gecikme Durumu: Ücretler zamanında ödenmezse, 6 aylık ek süre içinde cezalı ödeme yapabilirsiniz. Aksi halde patent hakkınız sona erer.
3. Buluşunuzu Ticarileştirin
Patent aldıktan sonra buluşunuzu ekonomik bir değere dönüştürmek için çeşitli yollar izleyebilirsiniz:
- Kendi Üretiminiz: Buluşunuzu bir ürün veya hizmet olarak piyasaya sürebilirsiniz. Üretim, pazarlama ve dağıtım için bir iş planı geliştirin.
- Lisans Verme: Patentinizi başka bir şirkete veya kişiye lisanslayarak (kullanım hakkı vererek) royalty (telif) geliri elde edebilirsiniz. Lisans sözleşmesi hazırlarken bir avukata danışın.
- Satış: Patent hakkınızı tamamen devredebilirsiniz. Bu durumda, devir işlemi TPMK siciline kaydedilmelidir (SMK Madde 114).
- İş Ortaklıkları: Buluşunuzu geliştirmek veya pazarlamak için yatırımcılar veya ortaklarla işbirliği yapabilirsiniz.
4. Patent Haklarınızı Koruyun ve İhlalleri Takip Edin
- Pazar Takibi: Piyasayı izleyerek patentinizin izinsiz kullanıldığından şüphelenilen durumları tespit edin. Rakiplerinizin ürünlerini veya teknolojilerini inceleyin.
- Hukuki Adımlar: Eğer bir ihlal (patentinizi izinsiz kullanım) fark ederseniz, öncelikle ihlal eden tarafa bir ihtarname göndererek durumu bildirin. Çözüm olmazsa, SMK Madde 149 uyarınca patent tecavüz davası açabilirsiniz. Bu davalarda tazminat talep edebilir ve ihlalin durdurulmasını isteyebilirsiniz.
- Vekil Kullanımı: İhlal takibi ve dava süreçleri için bir patent vekili veya avukatla çalışmak faydalı olabilir.
5. Patentinizi Uluslararası Alanda Genişletin (Opsiyonel)
- Yurt Dışı Koruma: Patentiniz sadece Türkiye’de geçerliyse ve buluşunuzu başka ülkelerde de korumak istiyorsanız, patentinizi uluslararası alana taşıyabilirsiniz:
- PCT Başvurusu: Patent İşbirliği Anlaşması (PCT) üzerinden 150’den fazla ülkede koruma talep edebilirsiniz. Türkiye’de başvuru yaptıysanız, 12 ay içinde PCT başvurusu yapma hakkınız var (rüçhan hakkı).
- Doğrudan Başvuru: Belirli ülkelerde doğrudan patent başvurusu yapabilirsiniz.
- Maliyet ve Strateji: Her ülkenin yıllık ücretleri ve başvuru masrafları farklıdır. Hangi pazarlarda aktif olacağınızı belirleyerek stratejik bir plan yapın.
6. Buluşunuzu Güncel Tutun ve Geliştirin
- ArGe Çalışmaları: Patent aldığınız buluşu geliştirerek yeni versiyonlar veya ek özellikler için yeni patent başvuruları yapabilirsiniz. Bu, rekabet avantajınızı artırır.
- Sicil Güncellemesi: Buluşunuzun sahibi değişirse (örneğin, devir veya miras yoluyla) veya adres gibi bilgiler güncellenirse, bunu TPMK siciline kaydettirin (SMK Madde 115).
7. Patentinizin Kullanımını Bildirin (Zorunlu Değil, Ancak Önerilir)
- Türkiye’de patent sahipleri, patentin kullanılmadığını beyan etmek zorunda değildir, ancak kullanımın belgelenmesi avantaj sağlayabilir. Eğer patentiniz 3 yıl içinde kullanılmazsa, SMK Madde 121 uyarınca zorunlu lisans talebiyle karşılaşabilirsiniz. Kullanımı ispat etmek için üretim belgeleri, satış faturaları gibi kanıtlar tutun.
8. Vergi ve Teşvik Avantajlarından Yararlanın
- ArGe Teşvikleri: Türkiye’de patent sahipleri, 5746 sayılı ArGe Teşvik Kanunu veya 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamında vergi indirimleri, hibe veya desteklerden faydalanabilir. TPMK’dan patent belgenizle bu teşviklere başvurabilirsiniz.
- Vergi Planlaması: Patentten elde ettiğiniz gelirlerin (lisans veya satış) vergilendirilmesi için bir mali müşavirle çalışın.
Özet: Patent Aldıktan Sonra Yapılacaklar
- Patent belgesini kontrol edip saklayın.
- Yıllık ücretleri düzenli ödeyin.
- Buluşu ticarileştirin (üretim, lisans, satış).
- İhlalleri takip edip haklarınızı koruyun.
- Uluslararası koruma düşünüyorsanız harekete geçin.
- Buluşu geliştirip yeni patentler alın.
- Kullanımı belgelendirin.
- Teşvik ve vergi avantajlarından yararlanın.
Önemli Not
Patent süreci ve sonrası, hem teknik hem de hukuki açıdan karmaşık olabilir. Bu nedenle, bir patent vekili veya hukuk danışmanı ile çalışmak, haklarınızı koruma ve ticarileştirme konusunda size büyük kolaylık sağlar. Ayrıca, her buluşun doğası farklı olduğundan, stratejinizi buluşunuza ve hedeflerinize göre özelleştirin.
Eğer spesifik bir durumunuz varsa (örneğin, buluşunuzu lisanslamak istiyorsanız), detay verirseniz daha özel öneriler sunabiliriz! Ayrıntılı bilgi almak için 0216 553 22 23 telefon üzerinden hemen bizimle iletişime geçebilirsiniz. İletişim bilgilerimiz için tıklayın.
