Marka Tescilinde Ses Efektlerinin Korunması İçin Hangi Teknik Standartlar Gereklidir?

Marka tescili dendiğinde genellikle kelime, logo veya sloganlar akla gelse de, ses efektleri de marka olarak tescil edilebilir. Ancak, seslerin marka olarak tescil edilebilmesi için belirli teknik standartlara ve hukuki kriterlere uyması gerekir.

✔ Ses efektleri marka olarak tescil edilebilir, ancak bunun için ayırt edici olması ve ticari bir değer taşıması gerekir.
✔ MP3 formatında başvuru yapılabilir ve sesin yazılı açıklaması gereklidir.
✔ Nice sınıflandırmasına uygun bir başvuru yapılmalı ve sesin hangi ürün/hizmetlerle ilişkilendirildiği belirtilmelidir.
✔ Ticari marka hukukunda ses markaları, görsel markalara göre daha fazla incelemeye tabi tutulur.

1. Ses Markasının Hukuki Kriterleri

Ses efektlerinin marka olarak tescil edilebilmesi için temel gereklilikler şunlardır:

a) Ayırt Edicilik Şartı

• Ses, bir markanın kaynağını gösterebilecek şekilde tüketiciler tarafından doğrudan bir marka olarak algılanmalıdır.
• Genel, sıradan veya işlevsel sesler (örneğin, telefon çalma sesi, motor sesi) tescil edilmez.

Örnekler:
Tescil Edilen Ses Markaları:

• Intel’in “Ta-ta-ta-tam” ses efekti (Avrupa Birliği ve ABD'de tescillidir).
• NBC’nin üç tonlu zil sesi (ABD’de tescillidir).
• MGM’nin kükreyen aslan sesi (film sektöründe güçlü bir marka olarak tescil edilmiştir).

Tescil Edilemeyen Sesler:

• Benzin istasyonlarında duyulan sıradan pompa sesi (genel kullanımda olduğu için ayırt edici değildir).
• Hastane kalp monitörlerinin bip sesi (işlevseldir ve sektörde yaygın olarak kullanılır).

b) Ticari Kullanım Şartı

• Ses markasının ticari kullanımda olması ve belirli bir ürün veya hizmetle ilişkilendirilmesi gerekir.
• Sadece eğlence amaçlı kullanılan veya kısa süreli popüler olan sesler genellikle tescil edilemez.

Örnek:

• Netflix’in “Tudum” açılış sesi, belirli bir hizmetle (dijital yayıncılık) doğrudan ilişkilendirildiği için marka olarak tescil edilebilmiştir.

2. Teknik Standartlar: Sesin Tescil Edilebilmesi İçin Gerekli Teknik Gereksinimler

a) Sesin Temsil Edilmesi

Eskiden ses markaları için nota veya grafiksel gösterim zorunluydu. Ancak günümüzde, MP3 formatında bir ses dosyası sunmak yeterlidir.

Modern ses markası başvurularında kabul edilen yöntem:

• MP3 formatında ses dosyası (maksimum 5 MB)
• Sesin dalga formunu gösteren grafiksel görseller (opsiyonel, ancak faydalıdır)

Örnek:

• Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi (EUIPO) ve ABD Patent ve Marka Ofisi (USPTO), ses markalarının MP3 dosyası olarak sunulmasına izin vermektedir.

b) Sesin Açıklaması

Ses markası başvurularında, sesin nasıl oluştuğu ve hangi bileşenlerden meydana geldiği yazılı olarak açıklanmalıdır.

Örnek:

• MGM Aslan Kükremesi için açıklama:
  • “Güçlü ve derin bir kükreme sesi, yaklaşık 3 saniye sürer.”
• Netflix Tudum Sesi:
  • “İki vuruştan oluşan kısa ve yankılı bir elektronik ses.”

c) Sesin Kullanıldığı Mal ve Hizmetler (Nice Sınıflandırması)

Ses markası, hangi ürün veya hizmetlerde kullanılacağına göre sınıflandırılmalıdır.

• Eğlence sektöründeki sesler: (Sınıf 41 – Film ve TV yayıncılığı)
• Reklam jingle’ları: (Sınıf 35 – Reklamcılık ve Pazarlama)
• Otomotiv sektörü sesleri: (Sınıf 12 – Motorlu Taşıtlar)

Örnek:

• Harley Davidson’un motor sesi, Sınıf 12 (Motosikletler) kapsamında tescil edilmiştir.
• McDonald's’ın “I'm Lovin’ It” jingle'ı, Sınıf 35 (Hızlı servis restoranları ve reklamcılık) olarak korunmaktadır.

3. Farklı Ülkelerde Ses Markası Tescili

Farklı ülkeler ses markalarını farklı kriterlerle değerlendirir:

Örnek:

• THX’in “Deep Note” açılış sesi, hem ABD hem de Avrupa’da tescillidir.
• Tarzan’ın çığlığı, bazı ülkelerde tescillenmiş ancak bazı başvurular reddedilmiştir.

4. Ses Markasının Korunması ve İhlaller

Tescil edilen bir ses markası, izinsiz kullanıldığında marka ihlali davası açılabilir.

Örnek İhlal Davaları:

• MGM’nin aslan kükremesinin izinsiz kullanımı nedeniyle açılan davalar
• McDonald's’ın “Ba-da-ba-ba-ba” jingle'ını taklit eden reklamların yasaklanması

Sonuç

✔ Ses efektleri marka olarak tescil edilebilir, ancak bunun için ayırt edici olması ve ticari bir değer taşıması gerekir.
✔ MP3 formatında başvuru yapılabilir ve sesin yazılı açıklaması gereklidir.
✔ Nice sınıflandırmasına uygun bir başvuru yapılmalı ve sesin hangi ürün/hizmetlerle ilişkilendirildiği belirtilmelidir.
✔ Ticari marka hukukunda ses markaları, görsel markalara göre daha fazla incelemeye tabi tutulur.

Özetle: Eğer bir ses markası tescil ettirmek istiyorsanız, ayırt edici olmasına, teknik standartlara uygun olarak sunulmasına ve ticari kullanımının açıkça gösterilmesine dikkat etmelisiniz. Ayrıntılı bilgi almak için 0216 553 22 23 telefon üzerinden hemen bizimle iletişime geçebilirsiniz. İletişim bilgilerimiz için tıklayın.